قصۀ کشتن قابیلهابیل را
آدم را از حوّا بیست حمل و به روایتی صدوبیست حمل فرزند آمد. هر حملی پسری و دختری. حق تعالی فرمود که دختری که از یک شکم بود به پسری دهد که از دیگر شکم آمده بود؛ و قابیل و اقلیما هردو از یک شکم آمده بودند وهابیل و لیوذا به یک شکم زاده بودند.هابیل و لیوذا جمالی نداشتند و قابیل و اقلیما بغایت و اجمال بودند.
خدای تعالی آدم را فرمود تا اقلیما بههابیل دهد و لیوذا را به قابیل دهد. آدم لیوذا بر قابیل عرضه کرد، نپسندید. گفت: «چونست که زشتترین را به خوبترین میدهی؟» آدم گفت: «این فرمان خدای است.» قابیل گفت: «نیست. بل تو از خود میکنی و میل میکنی.» آدم گفت: «بروید هردو قربان کنید. هرکه خدای تعالی قربان وی بپذیرد، اقلیما را به وی دهم.»
هردو برفتند تا قربان کنند.هابیل گوسپنددار بود و قابیل برزگر بود و بخیل.هابیل بشد و در رمه بگشت. گوسپند بهین بیاورد و بکشت؛ و قابیل بشد و جُوال کَفَه بیاورد و فروریخت. و علامت صدقه و قربان آن وقت آن بود که آتشی درآمدی از هوا و آنرا برربودی. آتش فرو آمد و گوسپندهابیل ببرد. گندم کفۀ قابیل آنجا بماند؛ در روی مادر و پدر و برادران خجل شد و کین در دل گرفت و مرهابیل را گفت من تُرا بکشم. گفت: «چرا؟» گفت: «زیرا که قربان ترا بپذیرفتند و قربان مرا نپذیرفتند.»
هابیل او را نصیحت کرد که مکن که پشیمان شوی و سودت ندهد. قابیل نصیحت فرا نپذیرفت، نگه میداشت تا وقتیهابیل را در دشت خفته یافت. خواست که او را بکشد، ندانست که چگونه باید کشت. ابلیس بیامد و در پیش وی مرغی را سر بکوفت و او را بکشت. و قابیل آن از وی بیاموخت. سنگی بزرگ برگرفت و سرهابیل بدان بکوفت و او را بکشت و شبنگاه به خانه آمد. آدم گفتهابیل کجاست که بازنیامد؟ قابیل گفت: «من چه دانم. کِنَه من نگهوانهابیلام. مگر گوسپندان در کشت من کرده است، از بیم شما بازنمییارد آمد.» آدم بدانست که به جانهابیل بدی کرده.
قابیل از پدر بترسید و بگریخت و قابیل از پدر بترسید. بگریخت وهابیل را گرد جهان برمیآورد تا روزی دو کلاغ را دید که درآمدند و یکی مر دیگر را بکشت و به منقار گوی فروکَند. آن کشته را در آن گوی پنهان کرد. قابیل از وی بیاموخت،هابیل را دفن کرد. گویند یک سال او را گرد جهان میبرآورد، هرجا که خونهابیل رسید شورستان شد که از آنجا نبات نروید. چونهابیل را دفن کرد باز آمد، اقلیما را ببرد و در وادیی از وادیهای یمن پنهان شد از پدر.
آدم علیهالسّلام ماتم گرفت و بر مرگهابیل نوحهها کرد. در خبرست که چهل سال آدم بر مرگهابیل بگریست.
خدای تعالی بیم بر قابیل افگند، تا از بیم گرد جهان میگشت گرسنه و برهنه؛ و همه جانوران روی زمین از وی میگریختند. هر کرا یافتی از جانوران سربکوفتی و از گرسنگی بخوردید. هشتاد سال همچنین میگشت، آنگه خدای تعالی گفت زمین را که قابیل بگیر. زمین او را تا بژول بگرفت. قابیل گفت: «یا رب، چرا بر من رحمت نکنی که تو ارحم الرّاحمینی.» جواب آمد که رحیمام بر آنکس که رحمت کند و تو رحمت نکردی، بر تو رحمت نکنند. زمین او را فروکشید با میان. وی گفت: «یارب، گر من گناهی کردم توبه کردم، و به از من هم گناه کرد، یعنی آدم، چرا با وی این نکردی؟» گفت: «وی را از بهشت به دنیا افگندم و تو را از دنیا به دوزخ افگنم.» زمین او را یک سر فروبرد تا دوزخ.
علی گوید رضی الله عنه: آنوقت که قابیلهابیل را بکشت در همه چیز در دنیا خلل آمد از آن خون ناحق. نور آفتاب و ماه نقصان شد و در ستارگان خلل ظاهر گشت و طعم میوهها به نقصان شد و خارهای زمین از آنوقت برُست و آبها تلخ شد. چنانکه خدای گفت عزّوجلّ: «ظَهَرَ الفَسادُ فی البرّ و البحر بما کسَبت أیدی النّاس»
کَفَه: خوشههای گندم و جو که در وقت خرمنکوبی کوفته نشده باشند. کِنَه: که نه.
بژول: بر وزن قبول، استخوان قوزک پا را گویند.